လက္ရွိေပၚေပါက္ေနေသာ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ရွိ အခက္အခဲမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ရန္ စပါးတင္း ၁၀၀ လွ်င္ အနည္းဆံုးေစ်း က်ပ္ေလးသိန္းအထိ ေစ်းႏႈန္း အာမခံခ်က္ ေပးသြားမည္္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆန္စပါးလုပ္ငန္း အသင္းဥကၠ႒ ေျပာၾကား

လက္ရွိအေျခအေနသည္ စပါးေစ်းမ်ား က်ဆင္းေနေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ရာသီဥတုေၾကာင့္ လည္းေကာင္း ေတာင္သူမ်ားအရင္အနွီး ထည့္၀င္ႏိုင္မႈ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ အခ်ိန္ျဖစ္သျဖင့္ စပါးတင္း ၁၀၀ လွ်င္ အနည္းဆံုးေစ်း အျဖစ္ က်ပ္ေလးသိန္းေပး၍ ၀ယ္ယူသြားမည္ဆိုေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆန္စပါး လုပ္ငန္းအသင္းဥကၠ႒ ဦးခ်စ္ခိုင္၏ ေျပာၾကားခ်က္ကို ေတာင္သူအမ်ားစု က ႀကိဳဆိုလက္ခံေၾကာင္း သိရသည္။
လက္ရွိအေျခအေနတြင္ စပါးေစ်း မွာတင္း ၁၀၀ လွ်င္ က်ပ္ ၃၀၀၀၀၀ ၀န္းက်င္သာ ရရွိေသာေၾကာင့္၊ စပါး ေစ်းႏႈန္းမွာ ထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္ကို မကာမိလွေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
“ဒီႏွစ္ ရာသီဥတုဖ်က္တဲ့အတြက္ သီးႏွံေတြရဲ႕ အရည္အေသြးက်ဆင္းမႈနဲ႔အတူ တစ္ဖက္ကလည္း ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ၀ယ္လိုအား က်ဆင္းသြားတာေၾကာင့္ စပါးေစ်းက မေကာင္းလွပါဘူး။ တကယ္လို႔ အထြက္တိုးတယ္ ဆိုရင္ေတာ့လည္း ေစ်းမေကာင္းေတာင္ ခံသာပါေသးတယ္။ အခုက ေစ်းကလည္းမေကာင္း၊ အထြက္ႏႈန္းလည္း မေကာင္းတဲ့အတြက္ ေတာင္သူေတြ နာလန္မထူႏိုင္ၾကဘူး။ အခုလို ေစ်းႏႈန္း အာမခံခ်က္ေပးတဲ့အတြက္ အရမ္း ၀မ္းသာပါတယ္။ ဒါေတာင္ လတ္တေလာမွာ ေတာင္သူေတြ အရင္းအႏွီး ထည့္၀င္ႏိုင္မႈ အားနည္းေနပါေသးတယ္။ တခ်ဳိ႕ အက်ဳိးေဆာင္ ကုမၸဏီေတြကေတာ့ ေခ်းေပးတာမ်ဳိး ရွိေပမယ့္ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေနအထားေတြအရ သိပ္ျပီး မရင္းႏွီး မျမႇဳပ္ႏွံခ်င္ၾကပါဘူး။ တခ်ဳိ႕က ၁၀၀ ကို ၂ က်ပ္ တိုးနဲ႔ ေခ်းေပးပါတယ္”ဟု ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးမွ ေတာင္သူႀကီးတစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။
လတ္တေလာ အေျခအေနသည္ လယ္ယာ လုပ္ငန္းခြင္သည္ အဘက္ဘက္မွ က်ဆင္းေနေသာ အေျခအေန ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အရင္းအႏွီးထည့္ ထည့္၀င္ေပးႏိုင္မႈ၊ မ်ဳိးစပါးေကာင္းမ်ား ျဖန္႔ေ၀ေပးႏိုင္မႈႏွင့္အတူ နည္းပညာမ်ား လက္ကမ္းေပးႏိုင္မႈတို႕မွာ မ်ားစြာ အေရးပါေၾကာင္းႏွင့္ အလားတူပင္ ေတာင္သူအခ်ဳိ႕ လယ္ယာ လုပ္ငန္းခြင္မွ စြန္႔ခြာမႈမ်ား ရွိေနသည့္အတြက္ ထိုက္သင့္ေသာ ယံုၾကည္မႈအား ျပန္လည္ အသက္သြင္းေပးႏိုင္ရန္လည္း လိုအပ္ေၾကာင္း သံုးသပ္မႈလည္း ရွိလာသည္။

စပါး တင္း ၁၀၀ ကုိ က်ပ္ ေလးသိန္း ေပးမယ္ဆိုတာက တစ္ဧက အထြက္ႏႈန္း တင္း ၁၀၀ ထြက္မွေပးမွာပါ။ ၿပီးၿပီးေရာဆိုၿပီးေတာ့ ေပးမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေတာင္သူေတြဘက္ကလည္း ျဖစ္သလိုစုိက္တာမ်ဳိး၊ ျဖစ္သလို ၾကဲတာမ်ဳိးလုပ္လုိ႔ တင္း ၁၀၀ မထြက္ဘူးဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္က ေပးမွာ မဟုတ္ပါဘူး

“လယ္ယာ လုပ္ငန္းခြင္ကို အခု ေနာက္ပိုင္း ေတာင္သူေတြ စြန္႔ခြာလာတဲ့ အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ရာသီဥတုေၾကာင့္ပါ။ ဒါကေတာ့ ဘယ္သူမွ ဖန္တီးလို႕မရပါဘူး။ တစ္ခုပဲရွိတယ္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္လို႔ရေအာင္
မိုးေလ၀သနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ သတင္းေတြကို ေတာင္သူေတြ အျမဲသတိရွိေနဖို႔ လိုသလို ဒါမွလည္း ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ႏိုင္လာမွာပဲ။ ရာသီဥတု အေျခအေန က ၂၀၁၀ မိုးရာသီကစၿပီး ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္းပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ မတူပါဘူး။ ၂၀၁၀
စိုက္ပ်ဳိးရာသီမွာ မိုးဦးေနာက္က်တယ္။ စိုက္ပ်ဳိးခ်ိန္ ေနာက္က်တယ္။ စပါးထြက္တဲ့ အခ်ိန္က်ေတာ့ မိုးမိတယ္။ စပါးေတြပ်က္ကုန္တယ္။ အခု ၂၀၁၁ က်ေတာ့လည္း မိုးမ်ားတဲ့အတြက္ စိုက္ပ်ဳိးခ်ိန္ေနာက္က်တယ္။
တခ်ဳိ႕မိုးမ်ားတဲ့ေဒသက လယ္ေတြဆိုရင္ အခုထိ မစိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ၾက ေသးပါဘူး။ ဒီအထဲ သြင္းအားစု ျပႆနာကလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ စိုက္ဖို႔ ပ်ဳိးဖို႔ ေတာ္ေတာ္ေတာင္ စိတ္မပါေတာ့ပါဘူး”ဟု ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး ေ၀ါၿမိဳ႕မွ ေတာင္သူႀကီးတစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။
ယင္းကဲ့သို႔ေသာ အေနအထားမ်ားေၾကာင့္ ေတာင္သူလယ္သမား အခ်ဳိ႕မွာ ယခင္ႏွစ္က ယူထားေသာ ေခ်းေငြမ်ားအား အေက်မဆပ္ႏိုင္ ၾကသည့္အေပၚ အထူးျပဳကုမၸဏီမ်ား ဘက္မွလည္း ထပ္ေခ်းရန္ ေသြးေအးေနေၾကာင္း၊ ကုမၸဏီအမ်ားစုမွာ ယခင္ႏွစ္ကေခ်းေငြမ်ား အျပည့္အ၀ မရရွိေသးေၾကာင္းလည္း သိရသည္။ အလားတူ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က မိုးစပါး၊ ေဆာင္းပဲႏွင့္ ေႏြစပါး ရိတ္သိမ္းခ်ိန္မ်ား တြင္ အပ်က္အစီး မ်ားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေတာင္သူမ်ား ယင္းကဲ့သို႔ ေၾကြးတင္ေနၾကျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ လတ္တေလာ အေျခအေနတြင္ ဆန္စပါးအထူးျပဳကုမၸဏီ ၃၉ ခုရွိေနျပီး ၂၀ ေက်ာ္သာ လက္ေတြ႕ေငြေခ်းေပး ႏိုင္ေသးေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
“ေစ်းႏႈန္းတစ္ခုကို Minimun fixed price ထားၿပီး ၀ယ္ေပးဖို႔ဆိုတာ မ်ဳိးေပါ့ေလ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ exporter ေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ သိပ္မလြယ္ဘူးလို႔ ထင္တယ္။ သူနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ အ၀န္းအ၀ိုင္းေလာက္ေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းအေနနဲ႔ သိပ္အဆင္မေျပလွဘူးလို႔ ထင္တယ္။ ကုမၸဏီအမ်ားစုဆို ပုိအဆင္ေျပမယ္။ ဒါေပမယ့္ လတ္တေလာမွာလည္း တင္း ၁၀၀ ကို က်ပ္ ၃၅၀၀၀၀ ေလာက္နဲ႔ အေရာင္းအ၀ယ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကြာလတီဆိုရင္ေတာ့ က်ပ္ ေလးသိန္းေလာက္ ရွိပါတယ္” ဟု ျပည္ပသို႔ ဆန္တင္ပို႔ေနေသာ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ က်န္တဲ့ အထူးျပဳကုမၸဏီေတြလည္း အခုလိုလုပ္ေပးႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ အခက္အခဲ ရွိခဲ့လွ်င္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္းအေနနဲ႔ ဒီထက္ ပိုၿပီး မူ၀ါဒတစ္ခုအေနနဲ႔ ေထာက္ပံ့ေပး သြားတာမ်ဳိးလည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေတာင္သူေတြကို အကူအညီေပးမယ့္ သူေတြလို အပ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာင္ သူေတြကို ေငြေခ်းေပးတယ္ဆိုရင္ ေတာင္တစ္ဧကကို က်ပ္ ၅၀၀၀၀ ေလာက္ ေခ်းေပးႏိုင္တာ။ တကယ္ လိုအပ္တာက က်ပ္ႏွစ္သိန္းေလာက္ လိုပါတယ္”ဟု ဧရာ၀တီတိုင္း ေဒသႀကီး မွေတာင္သူတစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။
“စပါး တင္း ၁၀၀ ကုိ က်ပ္ ေလးသိန္း ေပးမယ္ဆိုတာက တစ္ဧက အထြက္ႏႈန္း တင္း ၁၀၀ ထြက္မွေပးမွာပါ။ ၿပီးၿပီးေရာဆိုၿပီးေတာ့ ေပးမွာမဟုတ္ဘူး။ ေတာင္သူေတြဘက္ကလည္း ျဖစ္သလိုစုိက္တာမ်ဳိး၊ ျဖစ္သလို ၾကဲတာမ်ဳိးလုပ္လုိ႔ တင္း ၁၀၀ မထြက္ဘူးဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္က ေပးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကုိယ့္ေငြနဲ႔ပဲ ကုိယ္စုိက္စုိက္၊ အကူအညီယူၿပီးပဲ စုိက္စုိက္ တစ္တင္းကုိ အေလးခ်ိန္ ၄၆ ေပါင္ရွိတဲ့ စပါးတင္း ၁၀၀ ကုိ က်ပ္ေလးသိန္းႏႈန္းနဲ႔ ေပး၀ယ္မွာပါ” ဟု Gold Delta  ကုမၸဏီမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာပါသည္။