ဆီးပူဆီးေအာင့္ေ၀ဒနာ သင္ခံစားရေလ့ ရွိပါသလား

ဆီးေအာင့္ဆီးက်င္ျခင္း ေ၀ဒနာကို လူတိုင္း ခံစားဖူးၾကမွာပါ။ အမ်ိဳးသားေတြထက္ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုခံစားရတတ္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြမွာေတာ့ က်ားမ တူတူေလာက္ပါပဲ။ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္း (Urinary Tract Infection) ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အလုပ္မ်ားျပီး ေရေသာက္နည္းတဲ့ သူေတြမွာ၊ တစ္ေနကုန္ အထိုင္မ်ားတဲ့ သူေတြမွာ ဆီးသြားတဲ့ အခါ က်င္ျပီး ပူသလိုလို ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ဆီးလဲ အေရာင္ရင့္ကာ ေနာက္တတ္ပါတယ္။ ဒါေလာက္ကေတာ့ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္း မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔ ဒါမ်ိဳး အေနအထိုင္ အေလ့အက်င့္ဟာ ကာလၾကာလာရင္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္း သာမက ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္းပါ ျဖစ္လာေစႏိုင္တာမို႔ ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။

ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္းဟာ ေအာက္ပါ လကၡဏာမ်ားထဲက အနည္းဆံုးတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုအထက္ ခံစားရတတ္ ေစပါတယ္။

• ဆီးသြားရင္ ပူစပ္ပူေလာင္ နာက်င္မွဳ ခံစားရျခင္း
• ဆီးခဏခဏ သြားခ်င္ေနျပီး သြားေသာအခါတြင္လည္း မ်ားမ်ား မသြားႏိုင္ျခင္း
• ၀မ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း ေအာင့္ျခင္း၊ ေလးလံသလို တင္းသလို ခံစားရတတ္ျခင္း
• ဆီးအေရာင္သည္ လြန္စြာရင့္ျပီး အနည္အမွဳန္မ်ား ပါတတ္ျခင္း၊ ပံုမွန္ထက္ သိသာစြာ အနံ႔ဆိုးျခင္း
• ေက်ာဖက္ နံရိုးမ်ား၏ ေအာက္နားေနရာမွ နာျခင္း (ေက်ာက္ကပ္မ်ား ရွိရာေနရာျဖစ္သည္)
• ခ်မ္းတုန္၍ ဖ်ားျခင္း
• ပ်ိဳ႕ခ်င္အန္ခ်င္ သလိုျဖစ္ျပီး အန္တတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုခံစားရတဲ့ အထဲမွာမွ လူနာဟာ
Ø ခ်မ္းတုန္ဖ်ားျခင္း၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း၊ နံရိုးေအာက္ ခါးေနရာ တစ္ဖက္ဖက္မွ နာျခင္း စတဲ့ ေ၀ဒနာေတြ ေပၚလာရင္
Ø ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေတြ ရွိရင္
Ø ဆက္တိုက္ ပင္ပန္းထားျပီး ကိုယ္ခံအားက်ေနတဲ့ အခ်ိန္ ျဖစ္ရင္
Ø အသက္ ၆၅ ႏွစ္ထက္ေက်ာ္ရင္
Ø ကိုယ္၀န္ရွိေနရင္
မျဖစ္မေန ဆရာ၀န္နဲ႔ အခ်ိန္မီ ျပသင့္ပါျပီ။

ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္း ဆိုတာ ဘာလဲ
ခႏၶာကိုယ္ထဲက အညစ္အေၾကးေတြကို အရည္အျဖစ္ စုစည္းျပီး အျပင္ကို စြန္႔ထုတ္ေပးတဲ့ ဆီးလမ္းေၾကာင္းမွာ အဓိက အဂၤါမ်ား အျဖစ္ ေက်ာက္ကပ္ႏွစ္လံုး (Kidneys) နဲ႔ ဆီးအိမ္ (Urinary Bladder) တို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ ဆီးအိမ္တို႔ကို ေက်ာက္ကပ္ဆီးျပြန္ႏွစ္ေခ်ာင္း (Ureters) က ဆက္သြယ္ေပးထားပါတယ္။ ဆီးအိမ္ေအာက္မွာ ဆီးစြန္႔ျပြန္ (Urethra) ရွိျပီး ၄င္းကေန ဆီးအိမ္ထဲမွာ ဆီးေတြရွိလာရင္ တိုက္ရိုက္ အျပင္ကို စြန္႔ထုတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလမ္းေၾကာင္း ေတာက္ေလ်ာက္ တစ္ေနရာရာမွာ ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးေတြ ၀င္ေရာက္လာရင္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္း ေ၀ဒနာေတြ စတင္ ေပၚေပါက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္းရဲ့ အျဖစ္အမ်ားဆံုး ပိုး၀င္အမ်ားဆံုး ေနရာက ဆီးအိမ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ျပင္းထန္ ဆိုးရြားေလ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြ စေပၚကတည္းက ဂရုတစိုက္ မကုသဘဲ ပစ္ထားရင္ ေက်ာက္ကပ္ကိုပါ ကူးစက္သြားတတ္ပါတယ္။ အဲလို ျဖစ္သြားရင္ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္မွာ ဘယ္လိုမွ ျပန္အေကာင္းမျဖစ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ ပ်က္စီးမွဳမ်ိဳး ျဖစ္သြားတတ္လို႔ ဆီးက်င္ဆီးေအာင့္ျပီး ခ်မ္းတုန္ဖ်ားျပီဆို လံုး၀မေပါ့သင့္ပါ။

ဘယ္အရာေတြက ဒီလိုျဖစ္ေစတာလဲ

ျပင္ပနဲ႔ တိုက္ရိုက္ ထိစပ္ေနတဲ့ ဆီးစြန္႔ျပြန္ကေန ျဖတ္ျပီး ျပင္ပကေနပိုးေတြ ၀င္လာလို႔ ျဖစ္တာပါ။ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာဆီးစြန္႔ျပြန္ အမ်ိဳးသားေတြထက္ ပိုတိုလို႔ ဆီးပိုး၀င္ေ၀ဒနာ အၾကိမ္အေရအတြက္ ပိုမ်ားစြာ ခံစားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ေရာဂါ ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးေတြဟာ အူမၾကီးထဲမွာ အမ်ားဆံုး ရွိၾကျပီး မစင္နဲ႔အတူ ပါလာကာ စအို၀မွာတြယ္ကပ္ ေပါက္ပြား ေနတတ္ၾကပါတယ္။ အမ်ားဆံုး ကူးစက္တဲ့ နည္းက စအိုကို အရင္ ထိေတြ႔ကိုင္တြယ္ ေဆးေၾကာျပီးမွ ဆီးသြားအဂၤါကို ေဆးေၾကာမိၾကလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေယာက်္ား၊ မိန္းမ၊ ကေလး၊ လူၾကီးအားလံုးအတြက္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္း ကာကြယ္ဖို႔ အေကာင္းဆံုး အက်င့္တစ္ရပ္က တစ္ကိုယ္ရည္ သန္႔ရွင္းေရးကို အထူးဂရုထားရမွာ ျဖစ္ျပီး ဆီးစြန္႔အဂၤါကို အရင္ေဆးေၾကာျပီးမွ စအိုဘက္ကို ေဆးေၾကာတတ္တဲ့ အက်င့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံမွဳ ျပဳတဲ့ အခါမွာ ႏွစ္ဦးစလံုးရဲ့ အဂၤါေတြဟာ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေနဖို႔ အရင္ ဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္။ အဲလိုမဟုတ္ရင္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက ပိုအခြင့္အလမ္းမ်ားပါတယ္။



ေရအေသာက္နည္းသူေတြ၊ အထိုင္မ်ားျပီး ေရအေသာက္ပိုနည္းသူေတြ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ရွိသူေတြ၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္း တစ္ေနရာမွာ ေက်ာက္တည္ေနသူေတြ (ေက်ာက္တည္ေနရင္ ပိုးခဏခဏ ၀င္ႏိုင္သလို ပိုးခဏခဏ ၀င္ေနတဲ့ သူေတြမွာလည္း ေက်ာက္တည္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္)၊ ဆီးက်ိတ္ၾကီး ေရာဂါရွိသူေတြဟာ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ဖို႔ နီးစပ္ျပီး ခဏခဏ ဆီးေအာင့္ ဆီးပူ ျဖစ္ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္းေရာဂါလို႔ ဘယ္လိုစစ္ေဆး အတည္ျပဳမလဲ
ဆရာ၀န္ဟာ သင့္ရဲ့ ဆီးနမူနာေတာင္းယူျပီး ဓာတ္ခြဲခန္းအကူအညီနဲ႔ ဆီးထဲမွာပါတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြကို ရွာေဖြၾကည့္ရွဳကာ အတည္ျပဳေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဓာတ္ခြဲခန္း သို႔မဟုတ္ မိုက္ခရိုစကုပ္ မရႏိုင္တဲ့ ေနရာေဒသ၊ တစ္ခ်ိဳ႕အေနအထားေတြမွာ လူနာေျပာေသာ ေရာဂါလကၡဏာႏွင့္ ဆရာ၀န္ စမ္းသပ္ရရွိေသာ လကၡဏာမ်ား (Clinical Signs & Symptoms) ကို ၾကည့္ရံုနဲ႔ ဆရာ၀န္က အတည္ျပဳ ကုသမွဳ ေပးႏိုင္ပါတယ္။

ေရွာင္တခင္ ျဖစ္ေပၚေသာ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္း (Acute Urinary Tract Infection) မဟုတ္ဘဲ အဖန္တလဲလဲ ျဖစ္ေနေသာ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္း (Recurrent Urinary Tract Infection) ဆိုရင္ေတာ့ ဆီးနမူနာ စစ္ေဆးျခင္းသာမက အျခား စစ္ေဆးမွဳမ်ား ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။

ဘယ္လိုကုသမလဲ

ဆရာ၀န္က သင့္အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုး အထိေရာက္ဆံုး ပိုးသတ္ေဆး (Antibiotics) ကို ေရြးခ်ယ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့အျပင္ မၾကာခဏ ဆီးသြားကာ ပိုးေတြကို ေဆးေၾကာခ်သလို ျဖစ္ေအာင္ အရည္မ်ားမ်ား ေသာက္ေပးရပါမယ္။ (တိုင္းရင္းေဆး အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒီအခ်က္ကို အေျခခံ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္) ဆရာ၀န္ေပးတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးကို သူေျပာတဲ့ အတိုင္း တိတိက်က် ေသာက္ဖို႔ သင့္တာ၀န္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ နည္းနည္းေလး သက္သာလာတာနဲ႔ ရပ္ျဖစ္ရင္ ခဏခဏ ျပန္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။


ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္းမ်ားကို ကာကြယ္လို႔ ရမလား
ေအာက္ပါ ေနထိုင္နည္းမ်ားနဲ႔ ရႏိုင္ပါတယ္။

• ေန႔စဥ္ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ပါ
• အသီးအႏွံေဖ်ာ္ရည္စစ္စစ္ကို မၾကာခဏ ေသာက္ေပးပါ
• အလုပ္အရမ္းမ်ားသည္ျဖစ္ေစ ဆီးကိုေတာ့ သြားခ်င္လာတိုင္း ထသြားေပးပါ။ ေအာင့္ထားတာ လံုး၀ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ပိုး၀င္ရံု မကဘဲ ေရရွည္မွာ ဆီးေက်ာက္တည္တတ္လို႔ပါ။
• တစ္ကိုယ္ရည္ သန္႔ရွင္းေရးကို အထူးဂရုစိုက္ပါ။ သန္႔စင္ခန္း ၀င္ျပီးလို႔ ေဆးေၾကာမယ္ ဆိုရင္ အေရွ႔ကေနပဲ အေနာက္ကို ေဆးပါ။ သုတ္ရင္လဲ အဲဒီအတိုင္းပဲ ျဖစ္ပါေစ။
• သင္ဟာ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ အမ်ိဳးသားနဲ႔ တူတူေနျပီးတိုင္း ဆီးသြားေပးပါ
• ၀မ္းမခ်ဳပ္ေအာင္ အသီးအရြက္မ်ား မွန္မွန္စားေပးပါ။ အထိုင္မ်ားတဲ့ အလုပ္လုပ္သူ ဆိုရင္ အားလပ္ခ်ိန္မွာ လမ္းေလွ်ာက္ေပးပါ။
• ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္တဲ့ ေ၀ဒနာ ခံစားေနရခ်ိန္မွာ ရာသီလာရင္ လစဥ္သံုး ပစၥည္းကို ဂရုျပဳျပီး လိုအပ္တိုင္း မၾကာခဏ အသစ္လဲလွယ္ေပးပါ။
• အမ်ိဳးသားေတြအေနနဲ႔ လိင္တံထိပ္ဖ်ားဖံုး အေရျပားၾကားကို ဘက္တီးရီးယားေတြ ခိုေအာင္းေနတတ္တဲ့ ေနရာမို႔ အနည္းဆံုး တစ္ေန႔ ႏွစ္ခါ ေဆးေၾကာသန္႔စင္ေပးပါ။ ဒီလိုလုပ္ေပးရင္ သင့္ရဲ့ အေဖာ္ အမ်ိဳးသမီးမွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ (Cervical Cancer) ျဖစ္ျခင္းကိုပါ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
• ခဏခဏ ျဖစ္ေနရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပျဖစ္ေအာင္ ျပပါ။