ရင္သားကင္ဆာ လြယ္ကူစြာ ကာကြယ္ပါ

ရင္သားကင္ဆာဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ အရမ္းကို ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ ေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ကင္ဆာေရာဂါတိုင္းဟာ ဆိုး၀ါးလွသလို ရင္သားကင္ဆာ ဆိုတာကလည္း ထိုနည္းတူပါပဲ။ ေစာစီးစြာ သိရွိျပီး မပ်ံ႕ႏွ႔ံေသးဘူး ဆိုရင္ ခြဲစိတ္ကုသလို႔ ရတယ္ ဆိုေပမယ့္ ခံစားရသူ အမ်ိဳးသမီးမွာ ရင္သားတစ္ဖက္ ကံဆိုးရင္ ႏွစ္ဖက္လံုး ထုတ္လိုက္ရတဲ့အတြက္ စိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အရမ္းထိခိုက္မွဳ ျဖစ္ေစ သလို ခြဲစိတ္မွဳ ေနာက္ကေန လိုက္သြင္းရတဲ့ ကင္ဆာေဆးေတြရဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ေတြကလည္း ေၾကာက္ခမန္းလိလိပါပဲ။

ဒါေတြေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ ရင္သားကင္ဆာကို ၾကိဳတင္ကာကြယ္ ႏိုင္တဲ့ သိပၸံနည္းက် ေနထိုင္စားေသာက္ပံု နည္းလမ္း (Lifestyle) မ်ားကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

(၁) သြက္လက္လွဳပ္ရွား တက္ၾကြစြာ ေနထိုင္ပါ



ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံက က်န္းမာေရး ပညာရွင္မ်ားရဲ့ မၾကာေသးမီကမွ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ ဆိုင္ရာ သုေတသန တစ္ခုရဲ့ ရလဒ္အရ သြက္လက္တက္ၾကြ ဖ်တ္လတ္စြာ ေနျပီး အပတ္စဥ္ ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ မွန္မွန္ ျပဳလုပ္သူ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ သာမန္အမ်ိဳးသမီးမ်ားေအာက္ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္စြမ္း ၇၂% ေလ်ာ့နည္းပါသတဲ့။

(၂) သဘာ၀ အီစထရိုဂ်င္ ၾကြယ္၀ေသာ အစားအေသာက္မ်ား ပံုမွန္ စားေပးပါ
အီစထရိုဂ်င္ (Oestrogen) လို႔ေခၚတဲ့ မေဟာ္မုန္းဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ျပည့္၀ မွ်တတဲ့ ပမာဏ ပံုမွန္ရွိေနမယ္ ဆိုရင္ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ရန္ အခြင့္အလမ္း ၄ ဆ ေလ်ာ့နည္းတယ္လို႔ ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အီစထရိုဂ်င္ ေဆးျပားေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ အီစထရိုဂ်င္က တိရိစၦာန္ေတြက ထုတ္လုပ္ထားတာ ျဖစ္ျပီး အီစထရိုဂ်င္ ေမာ္လီက်ဴးရဲ့ ပံုစံက active form (အသင့္သံုးပံုစံ) ျဖစ္ေနလို႔ ေသာက္သံုးလိုက္ရင္ ေသြးထဲမွာ အီစထရိုဂ်င္ ေဟာ္မုန္း ပမာဏ ျမင့္မားျခင္းကို ျဖစ္ေစကာ သားအိမ္ကင္ဆာကို ျဖစ္ေစတဲ့ အႏၱရာယ္ အနည္းငယ္ ရွိပါတယ္။



အပင္ေတြက ရတဲ့ အီစထရိုဂ်င္ (phytoestrogen) ေတြက်ေတာ့ precursor form (ကနဦးပံုစံ) ျဖစ္ေနလို႔ လိုအပ္တဲ့ အခ်ိန္က်မွ လိုအပ္သေလာက္ပဲ active form ေျပာင္းလိုက္လို႔ ရတဲ့အတြက္ အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အႏၱရာယ္မ်ိဳး မရွိပါဘူး။ သဘာ၀ အီစထရိုဂ်င္ ၾကြယ္၀တဲ့ အစားအေသာက္ ေတြကေတာ့ ဂ်ံဳ၊ အုတ္၊ ဘာလီ စေသာ ႏွံစားသီးႏွံမ်ား၊ ပဲၾကီး၊ အခြံမာသီး အဆန္မ်ား၊ ေနၾကာေစ့ ဖရံုေစ့ စေသာ အေစ့မ်ိဳးစံု၊ ပဲပင္ေပါက္၊ ပဲျပား၊ တို႔ဟူး စသည္တို႔နဲ႔ အသီးအရြက္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္လို ေဒါင္းေကြးလို႔ ေခၚတဲ့ အပင္တစ္မ်ိဳးဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ သဘာ၀ အီစထရိုဂ်င္ ၾကြယ္၀လြန္းလို႔ ဒီအပင္ကေန အီစထရိုဂ်င္ ေဆးျပားမ်ား ထုတ္ေရာင္းေနပါတယ္။ ေသြးဆံုးျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ား အတြက္ အထူးသင့္ေတာ္ပါတယ္။

အရြယ္ေရာက္ျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ား အေနနဲ႔လည္း ရာသီမလာခင္ ရက္အနည္းငယ္ ၾကိဳျပီး ရာသီလာစဥ္ေတြမွာပါ မီွ၀ဲေပးမယ္ ဆိုရင္ လစဥ္ခံစားရတဲ့ နာက်င္ကိုက္ခဲမွဳေတြ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေ၀ဒနာေတြကို အထူးသက္သာေစပါတယ္။

(၃) ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ားနဲ႔ အသားမ်ားလည္း စားေပးပါ
အသီးအရြက္ေတြခ်ည္းပဲ စားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာလည္း ရင္သားကင္ဆာ အႏၱရာယ္ကေန သိသာစြာ ကင္းလြတ္မွဳ မရွိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အသား အရမ္းစားရင္ ကင္ဆာေရာဂါေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္ ဆိုေပမယ့္ တိရိစၦာန္အဆီေတြထဲမွာ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ေပၚျခင္းကို အားမေပးတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြ အမ်ားၾကီး ပါပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အေနနဲ႔ အသီးအရြက္ခ်ည္းပဲ မစားဘဲ သမမွ်တစြာ စားသံုးသင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ခ်ိစ္၊ ႏို႔၊ ေထာပတ္၊ သံလြင္ဆီ စတာေတြထဲက တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေန႔စဥ္ ပါ၀င္ေအာင္ စားသံုးေပးမယ္၊ သင့္ေတာ္တဲ့ အခ်ိန္တိုင္းမွာ အသားဟင္းတစ္ခြက္ စားသံုးေပးမယ္ ဆုိရင္ ရင္သားကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ရာ ေရာက္ပါလိမ့္မယ္။

(၄) ပဲႏို႔နဲ႔ တို႔ဖူးမ်ား အလြန္အကြ်ံ စားသံုးျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ
ဒီလမ္းညႊန္ခ်က္ဟာ ထူးဆန္းသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီႏွစ္မ်ိဳးဟာ သဘာ၀ အီစထရိုဂ်င္ ၾကြယ္၀တဲ့ ပစၥည္းေတြ ျဖစ္လို႔ ရင္သားကင္ဆာကို တစ္ဖက္က ကာကြယ္ေပးေနသလို တစ္ဖက္ကလည္း isoflavone လို႔ေခၚတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းတစ္မ်ိဳး ဒီအစားအေသာက္ ေတြထဲမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ အတြက္ ရင္သားကင္ဆာဆဲလ္ေတြ ပ်ံ႕ပြားျခင္းကို အားေပးရာ ေရာက္ေစ လို႔ပါတဲ့။

ရင္သားကင္ဆာ အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာအမ်ားစုကို လံုး၀ တားဆီးႏိုင္စြမ္း ရွိတဲ့ အသီးတစ္မ်ိဳးကေတာ့ မန္က်ည္းသီး ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိထားရပါတယ္။ ေရာဂါ ရွိျပီးသား လူေတြမွာေတာင္ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ ပ်ံ႕ပြားႏွဳန္း ေႏွးေစတာကို ေတြ႔ရွိရလို႔ မန္က်ည္းေဖ်ာ္ရည္ ေအးေအးေလး တစ္ခြက္ဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အဆင္ေျပတိုင္း ေသာက္သံုး ေပးသင့္တဲ့ သဘာ၀ဓာတ္စာ တစ္မ်ိဳးလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

(၅) ဗိုက္တာမင္ အီး နဲ႔ ဗိုက္တာမင္ စီ အားျဖည့္ေဆးမ်ား ပံုမွန္ မွီ၀ဲျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ
ဗိုက္တာမင္ အီးဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ့ အသားအေရ စိုေျပလွပျခင္း အတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သလို ဗိုက္တာမင္ စီ ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ ခုခံအားစနစ္ အားေလ်ာ့ႏိုင္ပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္မွာ ဒီေဆးေတြကို ဒီရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ အတြက္ သီးသန္႔ ေၾကာ္ျငာအား ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ထုတ္ေရာင္းေနၾကတာ ျဖစ္လို႔ ပံုမွန္ ေသာက္သံုး ေနၾကသူေတြေတာင္ ရွိပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဗိုက္တာမင္ အီး နဲ႔ စီ အားျဖည့္ေဆးေတြ ပံုမွန္ စြဲေသာက္ရင္ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္စြမ္းကို ျမင့္မားလာေစေၾကာင္း ေတြ႔ရွိထားရလို႔ ဆင္ျခင္ဖြယ္တစ္ခု တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

အသားအေရ လွျပီး ကိုယ္ခံအား ေကာင္းခ်င္ရင္ သဘာ၀ သစ္သီးေတြကို အားကိုးတာ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းပါပဲ။

(၆) အလင္းေရာင္နဲ႔ အိပ္စက္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ



မီးေတြ ပိတ္ျပီး အိပ္တာ က်န္းမာေရးအတြက္ အထူးသင့္ေတာ္ပါတယ္။ မၾကာေသးမီက ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ ညဖက္မွာ အလင္းေရာင္ေတြေအာက္ အိပ္စက္ေလ့ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္လာႏိုင္ဖို႔ အျခားသူမ်ားထက္ ၃၆% ပိုနီးစပ္တယ္လို႔ ေတြ႔ရွိထား ရပါတယ္။

(၇) ပင္လယ္ေရေမွာ္ နဲ႔ ေက်ာက္ပြင့္မ်ား စားသံုးေပးပါ
ဒီအစားအေသာက္ေတြဟာ မၾကာခဏ စားသံုးေပးရင္ ရင္သားကင္ဆာကို ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ႏိုင္ေၾကာင္း အတည္ျပဳ ေတြ႔ရွိထားရပါတယ္။ အထက္ပါ အခ်က္မ်ားကို လိုက္နာက်င့္သံုးမယ္ ဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ အရမ္းေၾကာက္စရာ ေကာင္းတဲ့ ရင္သားကင္ဆာကို ကာကြယ္ျပီးသား ျဖစ္မွာပါ။

အထူးသျဖင့္ မိမိရဲ့ မိခင္၊ အေဒၚ၊ အဘြား စသူေတြမွာ ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ သားအိမ္ကင္ဆာ ရွိခဲ့ဖူးသူမ်ား ဆိုရင္ အထူးလိုက္နာသင့္ပါတယ္။

ေနာက္ျပီးေတာ့ ရင္သားကင္ဆာ အပါအ၀င္ ကင္ဆာေရာဂါ မွန္သမွ်ဟာ ျဖစ္ရန္အေၾကာင္း မ်ိဳးစံု ရွိေသာ ေရာဂါ (Multifactorial Diseases) မ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့အတြက္ ေရာဂါအစပ်ိဳးခ်ိန္မွာ လက္ဦးမွဳ ရယူႏိုင္ဖို႔လဲ အေရးၾကီးပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အေနနဲ႔ အ၀တ္အစားလဲတိုင္း၊ ေရခ်ိဳးတိုင္း ခ်ိဳင္းနား အထိ အပါအ၀င္ ရင္သားရဲ့ ေနရာအႏွံ႔ကို ပံုမွန္ စမ္းသပ္ေပးသင့္ပါတယ္။

အလံုးအက်ိတ္ တစ္ခုခု ေတြ႔ရင္လည္း လံုး၀ ထိတ္လန္႔သြားတာမ်ိဳး မျဖစ္ပါနဲ႔။ ေန႔စဥ္ မွန္မွန္ စမ္းသပ္လာတဲ့ ၾကားက ေပၚလာတဲ့ အလံုးအက်ိတ္တစ္ခုဟာ ကင္ဆာ ျဖစ္ေနေစဦးေတာ့၊ ေသခ်ာေပါက္ ကုလို႔ ေပ်ာက္ပါတယ္လို႔ က်န္းမာေရး ပညာရွင္မ်ားက အာမခံထား ၾကပါတယ္။


ေဒါက္တာသီဟသစ္