ကေလးမိဘတိုင္း သိထားသင့္တဲ့ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ေရာဂါ ဟုတ္မဟုတ္ စမ္းသပ္မွဳအသစ္

ကေလးငယ္ေတြမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ေရာဂါ (Meningitis) ဆိုတာ မိဘေတြ အတြက္ေတာ့ တကယ့္အိပ္မက္ဆိုး တစ္ခုပါပဲ။ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ ေရာဂါရဲ့ လကၡဏာေတြဟာ လူၾကီးေတြမွာသာ သိသာထင္ရွား ေပၚလြင္ေပမယ့္ ကေလးငယ္ေတြမွာေတာ့ ေရာဂါအေစာပိုင္းမွာ ရိုးရိုး အေအးမိဖ်ားနာတာနဲ႔ ဆင္တူေနတတ္တဲ့ အတြက္ အသိမဦးဘဲ ကုသမွဳ ခံယူဖို႔ ေနာက္က် သြားတတ္ၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ သုေတသနေဖာင္ေဒးရွင္း (Meningitis Research Foundation, MRF) ရဲ့ သုေတသီမ်ားက ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ျခင္း (Meningitis) နဲ႔ ပိုး၀င္ငန္းဖမ္းျခင္း (Septicaemia) တို႔လို ကေလး အသက္အႏၱရာယ္ ရွိတဲ့ ေရာဂါမ်ား ရွိေနခဲ့ရင္ စျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း တစ္နာရီအတြင္းမွာ လြယ္ကူစြာ စမ္းသပ္ႏိုင္ျပီး သိသာတိက်စြာ အတည္ျပဳႏိုင္တဲ့ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမွဳ (Test) တစ္နည္းကို ေဖာ္ထုတ္ ျပသေပးခဲ့ပါတယ္။ ေဆးပညာတတ္တတ္ မတတ္တတ္ ရိုးရွင္းစြာ ျပဳလုပ္ႏိုင္တဲ့ ဒီစမ္းသပ္မွဳဟာ ဖန္ဒလိမ့္တံုးစမ္းသပ္မွဳ (Tumbler Test) လို႔ေခၚပါတယ္။

ကေလးငယ္ေတြမွာ စျဖစ္ျပီး ခ်က္ခ်င္း အေျခအေန ဆိုးရြားလာကာ ရက္ပိုင္းအတြင္း ေသဆံုးေစႏိုင္တဲ့ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ ေရာဂါရဲ့ ပထမဆံုး ေရာဂါလကၡဏာေတြကို အရမ္းလ်င္ျမန္ ေစာစီးစြာ သိရွိေစႏိုင္လို႔ အရမ္းတန္ဖိုးရွိတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ဖန္ဒလိမ့္တံုးစမ္းသပ္မွဳ
စမ္းသပ္ၾကည့္သင့္ေသာ အေျခအေန - မိမိကေလးငယ္ ဖ်ားနာေနလွ်င္၊ ကိုယ္မွာ အနီစက္မ်ား ထြက္လာျပီး ႏို႔မစို႔ျခင္း၊ မွိန္းေနျခင္း စသည့္ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ အေျခအေနတစ္ခုခု ရွိလာတိုင္း စမ္းသပ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။

စမ္းသပ္နည္း


(၁) ပံုပါအတိုင္း ဖန္ခြက္တစ္ခြက္ကို ကေလးငယ္ရဲ့ လက္ဖ်ံေပၚရွိ အနီစက္မ်ား ေပၚမွာ လိွမ့္ပါ။

(၂) အနီစက္ေတြဟာ ဖန္ခြက္ႏွင့္ လွိမ့္၍ ဖိသြားေသာ္လည္း အေရာင္ လံုး၀ မေျပာင္းလဲလွ်င္ (သို႔) မွိန္သြားျခင္း မရွိလွ်င္ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ (သို႔) အႏၱရာယ္ရွိေသာ ကူးစက္ေရာဂါ တစ္ခုခု ကေလးငယ္တြင္ ရွိေနျပီ ျဖစ္လို႔ ဆရာ၀န္ႏွင့္ အျမန္ဆံုး ျပသင့္ပါျပီ။
(၃) ဖိလိုက္လို႔ အနီစက္ေတြက ေမွးမွိန္သြားတယ္ (သို႔) အေရာင္ေျပာင္းသြားတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ေရာဂါ မဟုတ္ရန္ မ်ားတယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။

(၄) ဒါကို ေသခ်ာေအာင္ တစ္နာရီ တစ္ခါေလာက္ လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေတြ႔ရခဲတဲ့ ေရာဂါအေျခအေနေတြမွာ အနီစက္ေတြက ေျပာင္းလဲတတ္လို႔ ပါပဲ။

ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ ကြင္းတကၠသိုလ္က ပါေမာကၡ မိုက္ရွီးလ္က “ဒီစမ္းသပ္မွဳဟာ အဓိက အားနည္းခ်က္ အခ်ိဳ႕ ရွိေနေပမယ့္ လက္ရွိ ေဆးပညာမွာ သံုးေနတဲ့ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမွဳေတြ ၾကားထဲမွာ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ တိုးတက္မွဳ တစ္ခုအေနနဲ႔ ျဖစ္တည္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိဘေတြဟာ လြယ္ကူလွ်င္ျမန္စြာပဲ ဒီစမ္းသပ္မွဳကို အိမ္မွာ ျပဳလုပ္ႏိုင္ၾကျပီး ေရွးယခင္ကလို မသိနားမလည္ဘဲ ကေလးအသက္ေသဆံုးရမွဳေတြ ေလွ်ာ့ခ် လာႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အားနည္းခ်က္ေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ တစ္ခါတစ္ေလမွာ ဒီစမ္းသပ္မွဳ အေျဖ positive ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္ဟာ ေနာက္က်ေနတတ္တာရယ္၊ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ ျဖစ္တဲ့ ကေလး တစ္ရာမွာ တစ္ရာလံုး ဒီလကၡဏာ မရွိတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တာရယ္ ေၾကာင့္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း လံုး၀ မရွိတာထက္ စာရင္ ဒါဟာ ကေလးငယ္ေတြရဲ့ အသက္ကို အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ထိေရာက္စြာ ကယ္တင္ေပးႏိုင္မယ့္ လြယ္ကူရိုးရွင္းတဲ့ သိပၸံနည္းက် စမ္းသပ္မွဳ တစ္ခု ဆိုတာကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္” လို႔ ေ၀ဖန္ေျပာဆို ခဲ့ပါတယ္။

အတိုေကာက္မွတ္သားဖြယ္ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ ဦးေႏွာက္ အေျမွးေရာင္ေရာဂါ၏ အစပ်ိဳးလကၡဏာမ်ား

ယေန႔ေခတ္ ေဆးေလာကမွာ တခ်ိဳ႕ ကေလးငယ္ေတြဟာ ေနမေကာင္းလို႔ ေဆးရံုတက္ ကုသမွဳ ခံယူရာမွာ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ေရာဂါ မရွိဘဲနဲ႔ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ေရာဂါအျဖစ္ လတ္တေလာ သတ္မွတ္ကာ ပဋိဇီ၀ေဆး အျပင္းစားေတြနဲ႔ ကုသမွဳေတြ အနည္းဆံုး ၂၄ နာရီကေန ၄၈ နာရီေလာက္ ခံယူေနရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ကေလးငယ္ေတြ အတြက္ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ ေရာဂါပါလို႔ အတည္ျပဳေပးႏိုင္တဲ့ လက္ရွိ အသံုးျပဳေနတဲ့ စစ္ေဆးမွဳေတြရဲ့ ရလဒ္ေတြဟာ ဓာတ္ခြဲခန္းကေန အနည္းဆံုး ၂၄ နာရီၾကာမွသာ ရႏိုင္တာမို႔ပါ။

ဒီေတာ့ ဆရာ၀န္ေတြ အေနနဲ႔ကလည္း အခ်ိန္တိုအတြင္း ကေလး အသက္အႏၱရာယ္ ရွိရံုမွ်မက ေပ်ာက္ကင္း သြားခဲ့ရင္ေတာင္ နားပင္းသြားျခင္း နဲ႔ သြက္ခ်ာပါဒေရာဂါေတြ က်န္ရစ္ခဲ့ႏိုင္တဲ့ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ ေရာဂါၾကီးျဖစ္ေနမွာ စိုးရိမ္ၾကလြန္းလို႔ ၾကိဳတင္ ကာကြယ္တဲ့ အေနနဲ႔ ကုသမွဳ အရင္ေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ကေလးေတြ က်ျပန္ေတာ့လည္း ေစာေစာ ၾကိဳျပီး ေရာဂါ မသိႏိုင္ခဲ့လို႔ ဒုကၡေရာက္ၾကရျပန္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေန ႏွစ္ရပ္စလံုးကို Tumbler Test ကေန အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ေျဖရွင္းသက္သာေစႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

“ေရာဂါပိုး ကူးစက္မွဳရဲ့ အေျခအေနမွန္ကို အျမန္ ခြဲျခားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ဆရာ၀န္ေတြဟာ ကေလးငယ္ရဲ့ အသက္ကို ကယ္တင္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ကုသမွဳေတြကို ခ်က္ခ်င္းစႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆို အထူး စိုးရိမ္စရာ မလိုေတာ့ဘူးေပါ့။ Tumbler Test ဟာ ဒီလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္မွာပါ” လို႔ ပါေမာကၡရွီးလ္က ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။


ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ ေရာဂါရွိမရွိ စစ္ေဆးရာမွာ အရမ္းအသံုး၀င္လွတဲ့ ဘရူဇင္းစကီးစမ္းသပ္မွဳ (Brudzinski's Test) နဲ႔ ကားနစ္ဂ္လကၡဏာ စမ္းသပ္မွဳ ႏွစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီစမ္းသပ္မွဳဟာ ေဆးပညာရွင္ေတြကပဲ လုပ္လို႔ အဆင္ေျပတာမို႔ ကေလးမိဘေတြ အားလံုးအတြက္ Tumbler Test ေလာက္ မလြယ္ဘူးလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ယေန႔ ကမၻာတစ္၀န္းမွာ ကေလးသူငယ္ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမွဳ ႏွဳန္းမ်ားဟာ ဘယ္ေလာက္ မ်ားေနသလဲ ဆိုရင္ လူေနမွဳအဆင့္နဲ႔ ေဆးပညာ ထိပ္တန္း ေရာက္ေနတဲ့ အဂၤလန္ကြ်န္းနဲ႔ ေ၀းလ္စ္ကြ်န္း ေတြမွာေတာင္ ၂၀၀၈ နဲ႔ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ၾကားမွာတင္ပဲ ဘက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ဦးေႏွာက္အေျမွးေယာင္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူ ကေလးငယ္ ၁၁၀၀ ေက်ာ္ ရွိခဲ့တယ္လို႔ စာရင္းဇယားမ်ား အရ သိရပါတယ္။ ဒီေရာဂါဟာ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားျပီး အထူးသျဖင့္ တစ္ႏွစ္ေအာက္ ရင္ခြင္ပိုက္ ကေလးငယ္ေတြ အမ်ားဆံုး ပါ၀င္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

အျဖစ္မ်ားျပီး ျပင္းထန္လွတဲ့ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ခဏအတြင္း လြယ္ကူစြာ ၾကိဳတင္ သိရွိႏိုင္ေစတဲ့ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမွဳ မ်ားစြာဟာ ထူးခြ်န္ထက္ျမက္တဲ့ ေဆးပညာ ရွင္ေပါင္းမ်ားစြာရဲ့ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္း တီထြင္ၾကံဆမွဳနဲ႔ အတူ ေပၚထြက္လာခဲ့ျပီး အသက္ေပါင္း မေရမတြက္ႏိုင္ေအာင္ ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖန္ဒလိမ့္တံုးစမ္းသပ္မွဳ (Tumbler Test) ဟာလည္း အရမ္းအသံုး၀င္ျပီး ေန႔စဥ္ေဆးကုသမွဳနယ္ပယ္မွာ သံုးေနက် Bedside Test တစ္ခု ျဖစ္လာေတာ့မယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ကေလးမိဘမ်ားႏွင့္ ေဆးေလာက လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားသို႔ သတင္းေကာင္းပါးအပ္ပါတယ္။